Tại sao bạn nên đọc chương này? Bởi vì bạn sẽ:

- Khám phá phương pháp học của người khác.

- Học cách tiếp thu và xử lý thông tin.

- Tận dụng tất cả các phương pháp để tìm ra một phương pháp học tập phù hợp nhất và giúp bạn thành công trong học tập.

- Nhận ra phương pháp học tập của những người khác trong cuộc sống của bạn.

Phương pháp học là vấn đề then chốt giúp bạn phát huy được khả năng trong công việc, trong học tập và trong các tình huống quan hệ giữa người với người. Khi nhận biết được phương pháp tiếp nhận và xử lý thông tin của mình và người khác, bạn có thể học và giao tiếp dễ dàng hơn.

Tại một số trường tiểu học và trung học ở Mỹ, các giáo viên nhận thấy rằng, mỗi học sinh có một cách tối ưu để học những thông tin mới. Họ hiểu rằng, một số học sinh cần phải được dạy bằng những phương pháp không có trong giáo học pháp. Nếu những học sinh này cứ được dạy theo những phương pháp chuẩn, thì chúng không thể hiểu được những gì giáo viên giảng. Hiểu được các phương pháp học tập khác nhau, các giáo viên đã tiếp cận được hết hoặc gần như hầu hết học sinh của mình một cách đơn giản, đó là giảng bài bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Rita Dunn, người đi tiên phong trong việc nghiên cứu phương pháp học tập, đã xác định những yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến phương pháp học tập. Các yếu tố này bao gồm: cơ thể, tình cảm, xã hội và môi trường. Ví dụ, một số người tiếp thu ý kiến rất tốt khi ánh sáng chiếu rực rỡ, nhưng một số người học tốt hơn k chiếu yếu ớt. Có những người học tốt hơn khi học nhóm với những bạn cùng lớp, nhưng một số khác lại thích học với những người có kinh nghiệm, chẳng hạn như bố mẹ hoặc cô giáo, cũng có người nhận thấy rằng, họ học một mình sẽ hiệu quả hơn. Một số thích không gian sôi động tiếng nhạc trong khi học, nhưng có những người không thể tập trung nếu căn phòng không yên tĩnh. Một số thích một môi trường làm việc trật tự, ngăn nắp, nhưng một số thích bày tất cả mọi thứ ra trước mặt.

Phương pháp học của bạn là sự kết hợp giữa cách bạn tiếp thu và cách tổ chức, xử lý thông tin của bạn.

Phương thức:

Làm thế nào tiếp thu thông tin một cách đơn giản nhất.

Ưu thế của bộ não:

Làm thế nào để tổ chức và xử lý thông tin.

Các nhà nghiên cứu phương pháp học đã phân tích tâm lý và quản lý dạy học. Họ khám phá ra rằng, hai yếu tố này luôn tác động lẫn nhau với một mức độ ổn định đáng ngạc nhiên. Họ cũng thống nhất rằng, có 2 phạm trù cơ bản của phương pháp học. Thứ nhất, làm thế nào để tiếp thu thông tin một cách đơn giản nhất; thứ hai, làm thế nào để tổ chức và xử lý những thông tin đó (ưu thế của bộ não). Phương pháp học là sự kết hợp giữa cách người học tiếp thu và cách tổ chức, xử lý thông tin của người đó khi đã quen thuộc với phương pháp học tập của mình, bạn có thể thực hiện các bước quan trọng để giúp mình học nhanh hơn và đơn giản hơn. Hơn nữa, giải đoán được phương pháp học của người khác như ông chủ, đồng nghiệp, giáo viên, bạn đời, cha mẹ và con cái của bạn có thể giúp bạn củng cố mối quan hệ với họ.

Ở giai đoạn đầu tiên, một trong những bước quan trọng của chúng ta là xác định phương thức học tập như nhìn, nghe, động lực (V-A-K). Những thuật ngữ này cũng đã thể hiện được phương thức: Nhìn (V:visual): là học thông qua những gì nhìn thấy; Nghe (A: auditory): là học qua những gì nghe thấy; và động lực (K: kinesthetic): là học qua vận động và tiếp xúc. Có những người học cả ba phương thức này ở những mức độ khác nhau, song một số khác thích một phương thức hơn hai phương thức còn lại.

Michael Grinder, tác giả của cuốn Righting the Education Conveyor Belt đã dạy cho các giáo viên phương pháp dạy và học. Ông nhận thấy rằng, trong một lớp có 20 học sinh, trung bình có 22 em là khả năng học tập hiệu quả bằng cách kết hợp cả 3 phương thức nhìn, nghe và động lực mà không cần phải tập trung đặc biệt. Trong 8 học sinh còn lại có 6 học sinh thích học một phương thức hơn hai em phương thức kia, những học sinh này phải gắng sức mới hiểu được những gì giáo viên giảng, trừ khi phương thức của họ được chú ý tới. Đối với những học sinh này, hiểu được phương thức học tập tốt nhất của họ sẽ giúp họ có những tiến bộ đáng kể. Hai học sinh còn lại thực sự gặp khăn trong học tập do những nguyên nhân bên ngoài.

6.1. CHỌN PHƯƠNG THỨC HỌC:NHÌN, NGHE, HAY ĐỘNG LỰC

Có bao giờ bạn thấy mình nói những câu đại loại như: Điều đó có vẻ hợp với tôi hoặc Tôi đã hình dung được rồi hay: Điều đó nghe hợp với tôi, Điều này đã đánh thức tôi chưa? Những cách thể hiện như thế có thể là khởi nguồn cho một phương thức học tập mà bạn ưa thích.

Nếu bạn không thể nhìn hoặc nghe, hoặc không thể cảm nhận được kết cấu, hình thù, nhiệt độ, trọng lượng hay những họat động kháng cự khác trong môi trường, bạn sẽ không thể có một phương pháp học theo đúng nghĩa của nó. Hầu hết chúng ta học tập bằng nhiều cách, nhưng chúng ta thường chỉ thích một phương thức hơn phương thức khác. Nhiều người không thể nhận biết được rằng, họ đang học theo một phương thức, bởi vì không có yếu tố bên ngoài nào chỉ cho họ biết họ khác với những người khác. Hiểu được sự khác nhau này giúp ta giải thích được tại sao có người lại chậm hiểu và giao tiếp khó khăn trong khi có người lại thấy dễ dàng, và tại sao chúng ta lại xử lý một tình huống dễ dàng hơn những người khác.

Làm thế nào để bạn khám phá được phương thức học ưa thích của bản thân mình?

Một cách đơn giản nhất để nhận biết được phương thức yêu thích của bạn là nghe những manh mối trong lời nói của bạn, như những cách thể hiện đã nêu ở trên. Cách khác là ghi nhận những cử chỉ của bạn khi tham gia một buổi hội nghị chuyên đề hay hội thảo. Bạn nhận được thông tin nhiều hơn từ việc đọc bản thông báo hay từ nghe người giới thiệu chương trình? Những người theo phương thức nghe thích nghe hơn là đọc tài liệu và đôi khi họ mất tập trung vì cố gắng nghe ghi chép một vấn đề trong bu giới thiệu ghi trên bảng. Họ cũng là những người ghi chép tuyệt vời. Những người học theo phương thức động lực tiến hành tốt những họat động thực hành và tương tác giữa các nhóm.

Giả sử bạn vừa mua được một vỉ thịt cừu nướng, gồm 35 miếng riêng biệt, kèm theo là một cuốn sách nhỏ gồm 20 trang giúp bạn bày biện. Bạn sẽ tiến hành công việc này như thế nào? Liệu bạn có hiểu được tất cả những điều đã được đọc trong cuốn sách hay phải đợi có hình minh họa thì mới lắp đước các miếng với nhau? Hay bạn làm hỏng, nhưng khi đọc nhưng hướng dẫn, bạn đã thực hiện được thành công?

Nếu bạn bắt đầu làm việc bằng cách chuyển động cơ thể, bạn có thể là một người học động lực. Nếu bạn cảm thấy dễ hiểu những hướng dẫn đọc được, bạn có khả năng là người học theo phương thức nhìn. Nếu bạn không thể bắt đầu từ những hướng dẫn hay hình vẽ, nhưng khi bạn gọi đồng nghiệp hoặc ai đó nói cho bạn cách sắp xếp chúng lại với nhau, bạn cảm thấy dễ hiểu, thì bạn có thể là người học theo phương thức nghe.

Nhiều đặc điểm khác cũng là những manh mối để xác định phương thức học tập. Những đặc điểm dưới đây sẽ giúp bạn nhận được phương thức học tập tốt nhất của bạn.

Đặc điểm của người học theo phương thức nhìn:

Gọn gàng ngăn nắp.

Nói nhanh.

Tổ chức và lập kế họach tốt.

Hay quan sát những chi tiết nhỏ trong môi trường.

Có xu hướng thích xuất hiện trước công chúng.

Viết chính tả tốt và có thể nhận biết chính xác các từ trong tâm trí họ.

Nhớ những gì được nhìn hơn những gì được nghe.

Ghi nhớ bằng cách liên tưởng tới những gì nhìn thấy.

Thường không bị mất tập trung bởi tiếng ồn.

Thường ghi nhớ kém những hướng dẫn bằng lời nói nếu họ không ghi chép, hay yêu cầu mọi người nhắc lại.

Là người đọc nhanh và khoẻ.

Thích đọc hơn là người khác đọc cho nghe.

Cần một mục tiêu và quan điểm tổng thể và thường thận trọng cho đến khi nào đã rõ ràng về một vấn đề hay một dự án.

Viết nguệch ngoạc trong khi nói chuyện điện thọai và hội họp.

Quên chuyển những thông điệp bằng lời nói tới những người khác.

Thường trả lời câu hỏi cười khác ngắn gọn có hoặc không.

Thích thuyết minh hơn là phát biểu.

Thích nghệ thuật thị giác hơn âm nhạc.

Thường biết phải nói gì nhưng không thể nghĩ ra từ ngữ phù hợp.

Đôi khi họ còn hát khi đang tập trung.

Đặc điểm của người học theo phương thức nghe

Tự nói với mình sau khi làm việc.

Dễ mất tập trung bởi tiếng ồn.

Mấp máy môi và phát âm những từ đọc được.

Thích đọc to và thích nghe.

Có thể nhắc lại và bắt chước cường độ và âm điệu giọng nói của người khác.

Không thích viết lách, nhưng thích kể chuyện.

Nói theo một khuôn mẫu và với nhịp điệu nhất định.

Thường là người có khả năng hùng biện.

Thích âm nhạ hơn nghệ thuật thị giác.

Học tập bằng cách nghe và ghi nhớ những gì đã thảo luận nhiều hơn là nhớ những gì đã quan sát.

Là những người hay nói, ưa thảo luận và thích diễn giải dài dòng.

Thường gặp khó khăn trong các công việc đòi hỏi phải quan sát.

Có thể phát âm to tốt hơn là viết.

Thích nói đùa hơn nói hài hước.

Đặc điểm của những người học theo phương thức động lực

Nói chậm.

Thích các giải thưởng bằng vật chất.

Thường chạm nhẹ vào mọi người để gây sự chú ý của họ.

Đứng gần mọi người khi nói chuyện.

Có xu hướng vận động cơ thể và hoạt động nhiều.

Phát triển phần cơ rất sớm.

Học bằng các thao tác và hành> Ghi nhớ bằng cách đi bộ và quan sát.

Dùng ngón tay và kim chỉ vị trí khi đọc.

Sử dụng cử chỉ, điệu bộ nhiều.

Không thể ngồi yên một chỗ trong thời gian dài.

Không thể nhớ được vị trí địa lý trừ khi đã từng ở đó.

Sử dụng ngôn ngữ hành động.

Thích đọc những cuốn sách có cốt truyện ly kỳ.

Có thể có chữ viết tay lộn xộn.

Thích hành động.

Thích những trò chơi liên quan đến học.

Có thể bạn biết một người khi còn học phổ thông học rất xuất sắc, nhưng khi học đến cao đẳng thì lại học kém, thậm chí còn bị đúp. Điều này thường xảy ra với nhiều người, hầu hết trong số họ đều không hiểu tại sao mình lại kém cỏi đến vậy. Nguyên nhân là ở chỗ, có thể những bất đồng giữa những phương thức học tập ưa thích của học sinh và phương pháp giảng dạy của giáo viên. Hiện tượng này là đặc biệt phổ biến ở giai đoạn chuyển tiếp từ phổ thông trung học lên cao đẳng, bởi phương pháp giảng dạy được chuyển từ nhìn sang nghe. Do vậy, một bộ phận không nhỏ học tập theo phương pháp nhìn bỗng thấy mình không thể tiếp thu được như trước đây.

Có thể đoán được phương thức học tập của người khác dễ dàng thông qua nhận biết các từ họ sử dụng khi giao tiếp. Những từ này được gọi là chủ từ hay từ xử lý. Khi bộ não tiếp nhận một tình huống, nó sẽ xử lý bằng phương thức mà người tiếp nhận ưa thích, các từ và cụm từ được sử dụng thường phản ánh phương thức học tập của riêng người đó. Khi bạn xác định được các chủ từ người khác sử dụng, bạn có thể chọn nó khi giao tiếp với người đó. Bên cạnh đó, việc sử dụng những chủ từ cũng giúp bạn điều chỉnh phù hợp với tốc độ âm thanh của người mình đang tiếp xúc. Người theo phương thức nhìn nói nhanh, người theo phương thức nghe nói tốc độ vừa phải, người theo phương thức động lực nói chậm.

Bạn có thể sử dụng một bí quyết nhỏ khi nói chuyện điện thọai. Nếu bạn nói chuyện với người theo phương thức nhìn, hãy đứng dậy, tư thế đó sẽ giúp bạn tự động nói nhanh hơn. Nếu bạn nói với người theo phương thức động lực, hãy ngồi xuống và kê cao chân lên, bạn sẽ nói chậm hơn. Phương thức của bạn phù hợp với người khác sẽ là cách tốt nhất để bạn tạo sự hòa hợp và không khí hiểu biết lẫn nhau.

Dưới đây là danh sách các từ ám hiệu thường gặp trong các phương thức:

Phương thức nhìn:

Hiện ra trước mắt tôi

Tầm nhìn xa

Nhìn thoáng qua

Rõ ràng

Tầm nhìn không rõ

Mắt đối mắt

Có tầm hiểu biết về...

Ý kiến mơ hồ

Dưới ánh sáng của...

Trông có vẻ như...

Hình ảnh trong tâm tưởng...

Con mắt của tâm hồn

Đẹp như tranh

Chăm lo đến...

Thiển cận

Phô trương

Tầm nhìn sâu

Phương thức nghe:

Cả hai tai

Sẵn sàng

Rõ như chuông

Thể hiện rõ ràng

Mô tả chi tiết

Hay la mắng

Hãy lắng nghe tôi

Nghe giọng nói

Thông điệp tiềm ẩn

Chuyện vẩn vơ

To và rõ ràng

Nói thẳng

Nói luôn mồm

Rung chuông

Nói sự thật

Được thông báo tình hình/Không được thông báo tình hình

Không nghe thấy

Bày tỏ quan điểm

Tro phạm vi nghe được

Phương thức động lực:

Tất cả đều sạch sẽ, ngăn nắp

Rút ngắn đến...

Ghì chặt

Lơ lửng trong không khí

Nắm được điều gì

Nghe thấy điều gì

Sờ cái gì

Có xu thế về...

Treo ở đó!

Giữ lấy nó

Người nóng nảy

Đặt quân bài lên bàn

Kéo dây

Rắn như đinh

Tuột khỏi trí óc

Bắt đầu từ vạch xuất phát

Không lay chuyển được

Quá rắc rối

Giấu giếm

Nhận biết được phương thức học tập ưa thích của người khác là rất quan trọng. Nó giúp bạn thể hiện mình hiệu quả nhất. Nếu bạn biết ông chủ của mình là người theo phương thức nhìn, bạn sẽ được chú ý đến nếu biết sử dụng những tài liệu đòi hỏi trực giác khi trình bày với ông.

Các chủ từ sẽ giúp bạn xác định được phương thức học của một người.

6.2. BẠN XỬ LÝ THÔNGTIN BẰNG CÁCH NÀO?

Hệ thống nhận biết V-A-K (nhìn, nghe, động lực) sẽ phân biệt phương pháp tiếp thu thông tin. Để xác định được phương pháp tiếp thu vượt trội của bộ não hay phương pháp xử lý thông tin, chúng ta sử dụng một mô hình do Anthony Georoge, giáo sư chuyên nghiên cứu về chương trình giảng dạy và giáo dục ở trường đại học Connecticut, là người đầu tiên phát triển mô hình này. Những nghiên cứu đã được kiểm chứng của ông đã giúp ông xác định được 2 khả năng vượt trội của bộ não. Đó là:

Nhận thức một cách trừu tượng và cụ thể.

Khả năng sắp xếp liên tục (theo tuyến tính) và ngẫu nhiên (phi tuyến tính).

Hai khả năng này có thể được gắn liền với 4 hành vi nắm bắt mà chúng ta gọi là phương pháp tư duy. Gregore gọi những phương pháp này là cụ thể liên tục, trừu tượng liên tục, cụ thể ngẫu nhiên, trừu tượng ngẫu nhiên. Những người thuộc cả 2 phạm trù liên tục có xu hướng thiên về não trái, trong khi những người tư duy ngẫu nhiên thì não phải chiếm ưu thế.

Khi xác định các phương thức V-A-K, không phải tất cả mọi người đều phân loại phương thức học tập của mình theo các loại như trên. Thậm chí nhiều người trong chúng ta thích một phương thức hơn 2 phương thức còn lại. Hiểu được phương pháp chiếm ưu thế của mình sẽ cho phép bạn làm việc với nó và xác định được cách thức để sử dụng cân bằng các phương thức.

Thử hình dung nếu bạn có khả năng kiểm soát cách bạn phản ứng trước tình huống và giải quyết vấn đề bằng cách chọn một giải pháp hiệu quả nhất cho một hoàn cảnh cụ thể thì bạn sẽ thành công như thế nào? Hay nói cách khác, bạn sẽ đạt được những gì nếu bạn hành động đúng trong hầu hết các tình huống.

Các họat động khác nhau đòi hỏi các phương pháp tư duy khác nhau. Do vậy, biết được phương pháp chiếm ưu thế của bạn và phát triển các phương pháp tư duy rất có ích đối với bạn.

Sau đây là bài test nhằm xác định rõ phương thức xử lý thông tin của bạn.

Hãy đọc các nhóm từ và đánh dấu 2 trong 4 từ mô tả rõ nhất về bạn

1. a. Giàu trí tưởng tượng

b. Thích điều tra

c. Có đầu óc thực tế

d. Có óc phân tích

2. a. Có tính tổ chức

b. Dễ thích nghi

c. Hay chỉ trích

d. Tò mò

3. a. Hay tranh luận

b. Muốn đạt đến cùng

c. Sáng tạo

d. Hay liên hệ

4. a. Mang tính cá nhân

b. Thiết thực

c. Lý thuyết suông

d. Thích thám hiểm

5. a. Chính xác

b. Linh hoạt

c. Có hệ thống

d. Có óc sáng tạo

6. a. Biết phân bố thời gian

b. Ngăn nắp

c. Nhạy cảm

d. Độc lập

7. a. Có sức cạnh tranh

b. Là người cầu toàn

c. Sẵn sàng cộng tác

d. Hợp lý

8. a.Thông minh

b. Nhạy cảm

c. Làm việc chăm

d. Mạo hiểm

9. a. Độc lập

b. Người bình thường

c. Người giải quyết các vấn đề

d. Người lập kế họach

10. a. Ghi nhớ

b. Cộng tác

c. Tư duy

d. Phát minh

11. a. Là người hay thay đổi

b. Là người hay phán xét

c. Không gò bó

d. Muốn được hướng dẫn

12. a. Có khả năng giao tiếp

b. Ưa khám phá

c. Cẩn thận

d. Hay lập luận

13. a. Hay đặt ra vấn đề thử thách năng lực

b. Tích cực luyện tập

c. Quan tâm đến người khác

d. Thích khảo sát

14. a. Hoàn thành công việc

b. Thấy được những khả năng

c. Đạt được những ý tưởng

d. Giải thích rõ ràng

15. a. Hành động

b. Cảm nhận

c. Tư duy

d. Thử nghiệm

John Parks Le Tellier, giáo viên của SuperCamp đã thiết kế một bài kiểm tra với mục đích giúp bạn xác định và phân loại phương pháp tư duy của mình. Chỉ cần đọc nhóm 4 từ, chọn 2 trong số 4 từ mô tả về bạn rõ nhất. Không được trả lời có hoặc không, mỗi người sẽ có câu trả lời khác nhau. Điều quan trọng nhất là phải trung thực!

Sau khi hoàn thành bài kiểm tra, hãy khoanh tròn vào những mục bạn chọn dưới đây. Thống kê các mục đã được chọn ở từng cột I, II, III và IV, sau đó mỗi cột nhân với 4. Kết quả cao nhất sẽ miêu tả phương thức xử lý thông tin của bạn.

Trước khi đọc tiếp để khám phá thêm phương pháp tư duy cá nhân bạn, hãy nhìn vào biểu đồ trên đây và lập biểu đồ cho mình. Thao tác cũng rất đơn giản, bạn chỉ việc đánh dấu chấm vào số tương ứng với điểm của bạn đã tính ở phần trên, sau đó nối các điểm này với nhau. Nếu bạn giống như hầu hết mọi người thì bạn sẽ nhận thấy rằng mình có khả năng nhất định trong mỗi góc của đồ thị hình tứ giác. Đối với một số người, các khả năng này khá đều nhau thể hiện các góc của tứ giác xấp xỉ bằng nhau, nhưng cũng có những người khả năng này có thể lấn át ba khả năng còn lại (hình dưới đây).

Sau khi bạn hoàn thành phần kiểm tra phương pháp tư duy, hãy vẽ biểu đồ cho mình

6.3. NHỮNG NGƯỜI TƯ DUYTHEO PHƯƠNG THỨC CỤ THỂLIÊN TỤC

Như trên đã đề cập, những người tư duy theo phương thức cụ thể liên tục thường dựa trên thực tế và xử lý thông tin một cách trật tự, liên tục và theo tuyến. Đối với những người này, họ khám phá thực tế thông qua các giác quan như thị giác, xúc giác, thính giác, vị giác và khứu giác. Họ ghi nhớ các chi tiết và các sự kiện, thông tin cụ thể, thể thức, quy tắc một cách dễ dàng, do vậy cần phải tổ chức nhiệm vụ theo quy trình từng bước và cố gắng hoàn thiện từng bước một.

Một số mẹo nhỏ dành cho những người theo phương thức cụ thể liên tục:

Tổ chức sắp xếp thời gian:

Lập thời gian biểu ngày và tuần thật cụ thể, tính toán trước thời gian cần thiết dành cho các công việc dự kiến.

Đảm bảo biết từng chi tiết nhiệm vụ:

Đảm bảo chắc chắn rằng, bạn đã biết tất cả những điều cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ.

Chia nhỏ công việc làm nhiều bước:

Ấn định thời gian hoàn thành từng giai đoạn, bạn sẽ biết được khi nào bạn có thể hoàn thành được>

Tạo cho mình môi trường làm việc yên tĩnh:

Phải biết được điều gì làm bạn mất tập trung để loại bỏ.

Những người tư duy theo phương thức cụ thể liên tục ghi nhớ các chi tiết một cách dễ dàng, do vậy cần phải tổ chức nhiệm vụ theo quy trình từng bước và cố gắng hoàn thiện từng bước.

6.4. NHỮNG NGƯỜI TƯ DUYTHEO PHƯƠNG THỨC CỤ THỂNGẪU NHIÊN

Những người tư duy theo phương thức cụ thể ngẫu nhiên thường hay có thái độ thử nghiệm và ít có hành vi cố định. Cũng giống như những người tư duy theo phương thức cụ thể liên tục, những người này cũng dựa trên thực tế nhưng có chiều hướng làm việc theo phương pháp thử và sai. Do vậy, họ thường thực hiện những bước nhảy về mặt giác quan cần thiết để tư duy sáng tạo. Những người tư duy theo phương pháp này rất hay thay đổi và làm việc theo cách của họ. Thời gian không phải là vấn đề quan trọng, họ có xu hướng quên mất thời gian khi tham gia vào các tình huống thú vị. Họ quan tâm đến phương thức thực hiện nhiều hơn là đến kết quả đã được hướng trước. Dưới đây là một số phương pháp giúp người tư duy theo phương thức cụ thể ngẫu nhiên hình thành phương pháp tư duy tốt nhất:

Chuyển hướng tư duy

Hãy tin tưởng rằng, việc nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau sẽ rất có lợi cho bạn. Nên tìm kiếm những ý tưởng thay thế và khai thác chúng. Sáng tạo hơn là phán xét và luôn giữ thái độ nghi ngờ đối với các ý tưởng.

Đặt mình vào tình huống giải quyết vấn đề

Tình nguyện tham gia vào công việc cần phải giải quyết hoặc tham gia công việc qua đề xuất bằng cách nêu và giải quyết vấn đề.

Kiểm tra thời gian

Đưa ra thời hạn hoàn thành từng giai đoạn của nhiệm vụ, sau đó giải quyết và hoàn thành từng bước theo đúng nghĩa thời gian đặt ra.

Tiến hành thay đổi khi cần thiết

Khi mọi thứ trở nên nhàm chán, hãy thực hiện một số thay đổi nhỏ nhằm giữ cho trí óc của bạn minh mẫn.

Tìm kiếm sự ủng hộ cá nhân

Tìm những người quý trọng sự chuyển hướng tư duy, điều này sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin hơn với chính mình.

Những người tư duy theo phương thức cụ thể ngẫu nhiên thường căn cứ vào thực tế và có thái độ>

6.5. NHỮNG NGƯỜI TƯ DUYTHEO PHƯƠNG THỨC TRỪU TƯỢNGNGẪU NHIÊN

Thế giới thực của những người tư duy theo phương thức này là thế giới cảm giác và tình cảm. Trong họ là sự hòa quyện những sắc thái và rung cảm, thậm chí một số người theo học chủ nghĩa thần bí. Những người này tiếp thu những ý kiến, thông tin và cảm giác rồi tổ chức chúng thông qua suy nghĩ (đôi khi, quá trình này mất nhiều thời gian đến nỗi những người khác không thể nhận thấy được là họ có ý kiến phản hồi). Những người tư duy theo phương thức trừu tượng ngẫu nhiên nhớ rất rõ những thông tin mang tính cá nhân. Tình cảm có thể thc đẩy hoặc ngăn cản quá trình học tập của họ.

Họ cảm thấy như bị buộc chặt khi phải tuân theo một môi trường cố định. Do vậy, chúng ta khó có thể tìm được những người tư duy theo phương thức này làm việc trong các công ty bảo hiểm hay ngân hàng. Tuy nhiên, những người này phát triển mạnh ở những môi trường tự do và những môi trường mục tiêu hướng tới con người.

Những người tư duy theo phương thức này thường trải qua các sự kiện theo cách riêng của mình. Họ cần quan sát tổng thể hơn là nhìn chi tiết. Bởi vậy, đối với họ, tốt hơn hết là hiểu được các sự vật trong cái tổng thể trước khi đi sâu vào từng chi tiết.

Những người tư duy theo phương thức trừu tượng ngẫu nhiên phát triển tốt trong các tình huống đòi hỏi sáng tạo và làm việc kém hiệu quả hơn trong các tình huống cố đN. Dưới đây là một số phương pháp giúp những người này phát huy tốt tài năng của họ.

Tận dụng năng lực bẩm sinh để làm việc với người khác

Tìm những đồng nghiệp mà bạn có thể cùng làm việc và khoe các ý tưởng với hộ. Khi bạn hoàn thành xong một nhiệm vụ, hãy ấn định thời gian và cùng những người đó kiểm tra lại.

Phải nhận thức rõ ràng tình cảm ảnh hưởng mạnh như thế nào đối với sự tập trung của bạn

Tránh xa những người có dụng ý không tốt, dàn xếp các mối quan tâm và các vấn đề cá nhân một cách nhanh chóng, nếu không những điều đó sẽ bòn rút hết năng lượng của bạn.

Xây dựng thế mạnh trong học tập thông qua liên tưởng

Thực hiện những liên tưởng lời nói và liên tưởng trực quan (xem chương 9). Sử dụng các phép ẩn dụ những câu chuyện ngờ nghệch và cách diễn đạt sáng tạo khác để giúp bạn nhớ được tốt hơn.

Nhìn vào tổng thể

Hãy đi từ khái niệm lớn đến những khái niệm nhỏ.

Nhận thức thời gian

Phải thận trọng khi ấn định thời gian hoàn thành một công việc. Bắt đầu từ những nhiệm vụ khó khăn nhất, nghỉ giải lao, sau đó chuyển sang nhiệm vụ khác. Quay trở lại nhiệm vụ ban đầu khi bạn hiểu. Bạn có thể làm nhiều việc trong cùng một lúc

Sử dụng những ám hiệu trực quan

Hãy dán những ám hiệu nhắc nhở bạn trên ô-tô, trên gương trong nhà tắm hoặc ở bất cứ chỗ nào mà bạn có thể nhìn thấy được. Nét riêng biệt của các màu sẽ là cuốn lịch tháng lớn với những thông tin bạn cần ghi nhớ. Sử dụng một màu cho cá nhân, một màu cho công việc, một màu cho gia đình

Những người tư duy theo phương thức trừu tượng ngẫu nhiên tổ chức thông tin thông qua suy ngẫm. Họ phát triển tốt trong môi trường tự do và mục tiêu hướng tới con người.

6.6. NHỮNG NGƯỜI TƯ DUYTHEO PHƯƠNG PHÁP TRỪU TƯỢNGLIÊN TỤC

Thế giới hiện thực của những người tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục là thế giới của những lý thuyết và suy nghĩ mang tính trừu tượng. Họ thích tư duy theo các khái niệm và những người tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục thích tư duy theo các khái niệm và phân tích thông tin.

Họ thường là những triết gia, những nhà nghiên cứu khoa học phân tích thông tin. Họ đánh giá cao những người và những tổ chức tốt. Người tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục có khả năng đúc kết những chi tiết đặc biệt và điểm then chốt. Quá trình tư duy của họ mang tính lập luận, lý trí và hiểu biết.

Họat động ưa thích của những người tư duy theo phương thức này là đọc sách, và khi có một vấn đề gì đó cần nghiên cứu, họ nghiên cứu rất tỉ mỉ. Họ muốn tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những ảnh hưởng và muốn hiểu được lý thuyết và khái niệm. Những người này thường là các triết gia, các nhà khoa học. Nhìn chung, họ thích làm việc độc lập hơn là theo nhóm. Dưới đây là một số lời khuyên đối với những người tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục.

Giao cho mình những bài tập mang tính khoa học lập luận

Khi cần giải quyết một vấn đề nào đó, hãy chuyển vấn đề đó sang tình huống lý thuyết để giải quyết.

Nuôi dưỡng trí tuệ của bạn

Nếu bạn tham gia vào một đề án nào đó, phải đảm bảo chắc chắn rằng, bạn đã đọc hết những gì liên quan đến đề án đó để hoàn thành nó trong tầm của bạn.

Cố gắng để đạt được một công trình nghiên cứu

Trong cuộc sống và sự nghiệp, bạn hãy hướng mình tới những tình huống cố định cao hơn. Trong khi thực hiện những đề án, hãy lập biểu đồ trước về từng giai đoạn và thời gian giải quyết từng giai đoạn đó.

Phân tích những người mà bạn phải đối phó

Nếu bạn biết được các phương pháp học tập của mọi ngi, bạn sẽ hiểu họ dễ dàng hơn và buộc họ phải hiểu bạn.

Những người tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục thích tư duy theo các khái niệm và phân tích thông tin.

Họ thường là những triết gia, những nhà nghiên cứu khoa học.

6.7. LẬP KẾ HOẠCH KỲNGHỈ THEO PHƯƠNG PHÁP TƯDUY KHÁC NHAU

Dưới đây là một ví dụ thể hiện các phương pháp tư duy khác nhau họat động như thế nào. Nếu bạn là người tư duy theo phương thức cụ thể liên tục, bạn sẽ có xu hướng chọn một kỳ nghỉ hè mà bạn dự định từ trước. Địa điểm, phương tiện sử dụng và các hoạt động cũng phù hợp với phương thức tư duy cụ thể liên tục. Bạn sẽ có thể lập kế hoạch về địa điểm và thời gian đi, thời gian ở lại và chi phí. Khi đã quyết định xong, bạn cần lập kế họach từng giai đoạn. Nếu bạn đi đến một nơi nào đó mà bạn chưa từng đến, bạn sẽ nghiên cứu tất cả mọi thứ ở đó mà bạn chưa biết. Bạn cần lập kế họach về ngân quỹ dành cho thuê khách sạn, ăn uống, quà lưu niệm và những chi phí khác, thậm chí có thể bạn sẽ nhét tiền vào từng phong bì để dành cho những mục đích khác nhau.

6.8. CÂN BẰNG HOẠT ĐỘNGCỦA BỘ NÃO

Khi đã hiểu về phương pháp tư duy của mình, bạn có thể sẽ điều chỉnh được hướng tư duy bằng cách thi thoảng bắt mình phải suy tư và chấp nhận những phương thức không phù hợp. Sau đây là một số bài tập do Ned Herrmann, một chuyên gia nghiên cứu bộ não, giới thiệu nhằm giúp bạn phát triển những phương thức mà họ không thích.

Nếu bạn là người não phải chiếm ưu thế (tư duy theo phương thức trừu tượng ngẫu nhiên hoặc cụ thể ngẫu nhiên)

Hãy tìm hiểu xem loại máy bạn thường sử dụng họat động như thế nào.

Sắp xếp các bức ảnh vào album.

Luôn luôn đúng giờ.

Lập kế hoạch chi tiêu cá nhân.

Lắp ráp các thiết bị theo hướng dẫn.

Tham gia một câu lạc bộ đầu tư.

Nắm bắt vấn đề hiện tại và chia làm nhiều phần cơ bản>

Học cách sử dụng máy vi tính cá nhân

Viết một bài phê bình về bộ phim yêu thích

Sắp xếp các cuốn sách của bạn theo thứ tự môn học

Nếu bạn là người não trái chiếm ưu thế (tư duy theo phương thức trừu tượng liên tục và cụ thể liên tục)

Cố gắng hiểu được tình cảm của con vật mà bạn yêu thích.

Tự nghĩ ra một món ăn sành điệu và nấu món ăn đó.

Chơi đất sét và khám phá ý nghĩa bên trong của đất.

Chụp 500 bức ảnh mà không phải lo lắng đến số tiền phải trả.

Sáng tạo biểu tượng cá nhân.

Lái xe lang thang mà không cảm thấy đó là điều không đúng.

Chơi với con trẻ theo sở thích của chúng.

Ngồi thiền mỗi ngày 10 phút.

Chơi bản nhạc yêu thích khi bạn muốn nghe.

Tâm niệm duy linh mà không theo tôn giáo nào.

Hãy chuyển hướng và khám phá người hàng xóm mới.

Nếu bạn muốn biết bạn kiểm soát bộ não như thế nào, hãy thử thực hiện những họat động trên trong hai hoặc ba tuần, sau đó kiểm nghiệm lại. Dùng biểu đồ ở trang bên, đánh dấu lại đồ thị và so sánh với đồ thị mà bạn đã lập ở đầu chương. Bạn sẽ ngạc nhiên về sự đổi thay đấy!

Những người có năng khiếu thường học cân bằng theo cả ba phương thức: động lực, nhìn và nghe. Họ cũng cân bằng tư duy theo não phải và não trái. Bạn có thể phát triển khả năng học và liên hệ với người khác bằng cách phát triển những phương thức học tập mà bạn ít ưa thích.

Nếu bạn là người học theo phương thức nhìn, bạn có thể nghiên cứu các chế độ thuộc về giác quan và động lực bằng cách nói chuyện thông qua các đồ vật và diễn xuất. Ví dụ, sau khi tham gia một buổi hội thảo, bạn hãy kể lại cho một ai đó về buổi hội thảo này thật chi tiết, dùng tay và cơ thể để nhấn mạnh những thông tin quan trọng.

Nếu là người học theo phương thức nghe, bạn hãy đợi sau khi hội thảo kết thúc, lập bản đồ tư duy về những thông tin bạn học được (xem chương 7), sử dụng màu sắc, biểu tượng và đồ họa sinh động. Giống như những người tư duy theo phương thức nhìn, bạn có thể phát triển chế độ tư duy theo phương thức động lực bằng cách diễn tả những khái niệm cơ bản bằng những cử động của cơ thể, hoặc xây dựng một mô hình miêu tả nếu thấy phù hợp.

Nếu là người họcphương thức động lực, bạn cũng có thể lập đồ thị tư duy về những vật và vẽ tranh về chúng (những người học theo phương thức này rất thích vẽ) để phát triển khả năng trực quan. Sau đó hãy giới thiệu những bức tranh này, thay đổi cường độ và âm độ để nhấn mạnh phần quan trọng. Cố gắng nói theo nhịp điệu.

Bạn nên nhớ rằng, không một phương pháp tư duy đơn lẻ nào là tốt hơn hay tồi hơn những phương thức còn lại, mà chúng có những hiệu quả nhất định. Vấn đề là bạn phải biết được phương thức nào có hiệu quả nhất đối với bạn, đồng thời cũng phải chú trọng phát triển các phương thức khác.

Tôi biết, tôi biết

Điền vào ô trống nếu bạn thấy hiểu khái niệm:

o Tôi biết mình có phương pháp học tập của riêng tôi.

o Tôi biết, phương thức học ưa thích của tôi là (nhìn, nghe, động lực).

o Tôi biết mình là người tư duy theo phương thức (cụ thể liên tục, trừu tượng liên tục, trừu tượng ngẫu nhiên hoặc cụ thể ngẫu nhiên).

o Tôi biết mình đoán được phương pháp học của người khác ở mức độ nào.

o Tôi biết các hoạt động để cân bằng các phương thức học tập và tư duy.

Tôi biết cách tận dụng phương pháp tư duy hiệu quả nhất của mình.