Trong môi trường học thuật, kỹ năng viết một bài văn nghị luận hoàn chỉnh và đúng văn phong là một trong những kỹ năng vô cùng quan trọng để một bài văn nghị luận có tính thuyết phục cao, rõ ràng, mạch lạc, không thể thiếu sự có mặt của một câu thesis statement (luận điểm) hiệu quả.

Tuy nhiên, có nhiều người học chưa nắm được rõ định nghĩa chính xác cũng như cách hình thành một thesis statement. Bài viết này có mục đích cung cấp cho người đọc cái nhìn bao quát hơn về thesis statement cũng như ứng dụng của nó vào cách viết mở bài (Introduction) trong bài văn nghị luận IELTS Writing Task 2 thuộc band 6.0 trở lên.

Thesis Statement là gì ?

Thesis Statement (luận điểm) là một câu trình bày ngắn gọn về lập luận và mục đích trọng tâm trong của văn bản nghị luận. Có thể hiểu, Thesis Statement là câu luận điểm cốt lõi, hình thành nên các luận điểm phụ trong một văn bản nghị luận. Một Thesis Statement đạt chuẩn phải có đủ 3 đặc điểm dưới đây:

• Súc tích (Concise): Thesis Statement không nên có độ dài trên 3 câu, đối với những văn bản tiểu luận như trong IELTS Writing Task 2, Thesis Statement chỉ nên được gói gọn trong từ 1 đến 2 câu.

• Cụ thể (Specific): Người viết phải tóm gọn vấn đề mình muốn bàn tới trong Thesis Statement, nêu rõ những khía cạnh của vấn đề sẽ tiếp tục được phân tích trong phần thân bài.

• Có tính tranh luận (Arguable): Các khía cạnh của vấn đề được người viết đề cập trong Thesis Statement phải phản ánh, thể hiện được quan điểm cá nhân của người viết về vấn đề đó. Quan điểm này có thể hoặc không mang tính tranh cãi với đại đa số bộ phận người đọc.

Thông thường, Thesis Statements sẽ giải quyết các câu hỏi nghị luận cụ thể, có vị trí rõ ràng và phản ánh cấu trúc của các luận điểm trong phần thân bài. Do đó, Thesis Statement nên được giới thiệu ở phần mở bài và tóm gọn lại một lần nữa ở phần thân bài.

Cách viết Thesis Statement trong IELTS Writing Task 2

Hướng tiếp cận

Thesis Statement có thể được xem là một định nghĩa khá mới với đại đa số người học vỡ lòng hoặc chưa có kinh nghiệm viết văn nghị luận bằng tiếng Anh. Điều đó dẫn đến một số trở ngại cho người học tiếng Anh nói riêng và thí sinh IELTS nói chung khi muốn hình thành một Thesis Statement cho bài luận của mình.

3 bước hình thành Thesis Statement trong IELTS Writing Task 2 dưới đây sẽ phần nào giúp thí sinh cải thiện được khả năng viết Thesis Statement cũng như hoàn thiện cấu trúc một bài văn nghị luận hoàn chỉnh:

Bước 1: Phân tích đề bài

Trong IELTS Writing Task 2, trước khi hình thành Thesis Statement cho bài viết của mình, thí sinh cần xác định những vấn đề sau trong đề bài.

• Phạm vi đề bài (Scope): Phạm vi câu hỏi là những chủ đề, vấn đề được bàn luận trong đề bài. Thí sinh không thể đưa ra bất kỳ những thông tin, chi tiết, hay luận điểm nào ngoài phạm vi đề bài đã được xác định này. Việc xác định phạm vi đề bài không chỉ giúp thí sinh hình thành Thesis Statement mà còn giúp bài văn của thí sinh tránh bị lạc đề.

• Từ khóa (Keyword): Thuật ngữ từ khoá ở đây chỉ những từ/cụm từ trong đề bài giúp thí sinh nhận biết được đâu là mối quan hệ của những vấn đề được đề cập.

• Từ chỉ dẫn (Instruction words): Xác định từ chỉ dẫn là bước quan trọng nhất trong việc hình thành Thesis Statement. Nói một cách đơn giản, từ chỉ dẫn là yêu cầu của đề bài dành cho thí sinh. Trong IELTS Writing Task 2, có 5 loại yêu cầu tương ứng với 5 loại bài văn nghị luận khác nhau như được thể hiện trong bảng dưới đây:

Loại bài luận

Yêu cầu đề bài

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn

Opinion Essay (Bài luận ý kiến cá nhân)

Yêu cầu đề bài: Còn được biết với tên gọi bài luận Agree or Disagree (đồng ý hay không đồng ý), hoặc Argumentative (tranh luận). Thí sinh được yêu cầu đưa ra ý kiến cá nhân về một phát ngôn, ý kiến bất kỳ thuộc một phạm trù xã hội nhất định.

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn

• What is your opinion? (Ý kiến của bạn là gì?)

• Do you agree or disagree? (Bạn đồng ý hay không đồng ý?)

• To what extent do you agree? (Bạn đồng ý ở mức độ nào?)

Discussion Essay (Bài luận thảo luận)

Yêu cầu đề bài: Trong một bài luận thảo luận, thí sinh phải thảo luận về hai mặt của một vấn đề và đưa ra ý kiến cá nhân của bản thân về vấn đề đó.

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn: Discuss both views and give your opinion. (Bàn luận về cả hai góc nhìn và đưa ra ý kiến của bạn.)

Problem Essay (Bài luận giải quyết vấn đề)

Yêu cầu đề bài: Có tên gọi khác là bài luận Cause and Solutions (Nguyên nhân và cách giải quyết) hay Problems and Solutions Vấn đề và Cách giải quyết). Loại bài luận này yêu cầu thí sinh thảo luận về nguyên nhân và hướng giải quyết của một vấn đề xã hội.

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn:

• What are the causes of this? How can this problem be solved? (Nguyên nhân của vấn đề này là gì? Làm thế nào để giải quyết vấn đề này?)

• What are the negative impacts of playing computer games? What can be done to minimize the bad effects? (Những tác động tiêu cực của việc chơi trò chơi máy tính là gì? Có thể làm gì để giảm thiểu những tác động xấu?)

• Why is this the case? What can be done about this problem? (Tại sao điều này lại trở thành một vấn nạn? Có thể làm gì về vấn đề này?)

Advantages and Disadvantages Essays (Bài luận ưu điểm và nhược điểm)

Yêu cầu đề bài: Thí sinh được yêu cầu bàn luận về ưu điểm và khuyết điểm của một vấn đề.

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn:

• What are the advantages and disadvantages of.? (Ưu điểm và nhược điểm của là gì?)

• Do you think the advantages outweigh the disadvantages? (Bạn có nghĩ rằng trong trường hợp này điểm mạnh chiếm nhiều hơn điểm yếu?)

• Discuss the advantages and disadvantages and give your opinion. (Thảo luận về những thuận lợi và khó khăn sau đó đưa ra ý kiến của bạn.)

Double Questions Essays (Bài luận hai câu hỏi)

Yêu cầu đề bài: Có tên gọi khác là bài luận Direct Questions (câu hỏi trực tiếp) và Two Questions (hai câu hỏi). Thí sinh được yêu cầu phải trả lời và đưa ra mối tương quan giữa hai câu hỏi đề bài đưa ra.

Ví dụ về câu hỏi chứa từ chỉ dẫn:

• Do you think wealth is the best measure of success? What makes a successful person? (Bạn có nghĩ rằng tiền tài là thước đo tốt nhất của thành công?

• Why do some people work harder? Is it always a good thing to work hard? (Tại sao một số người làm việc chăm chỉ hơn những người còn lại? Có phải làm việc chăm chỉ luôn luôn là một việc tốt?)

Đọc thêm: Cách viết mở bài IELTS Writing Task 2

Bước 2: Phác thảo dàn ý của bài viết

Dựa vào những thông tin thí sinh phân tích ở bước 1 từ đề bài. Thí sinh phải xác định được quan điểm, khía cạnh mà mình sẽ phân tích trong bài luận. Nếu thí sinh rơi vào tình trạng bí ý tưởng, không biết mình nên viết gì cho bài luận, thí sinh có thể tự đặt ra cho mình những câu hỏi như sau:

• What is the meaning of this statement? (Ý nghĩa của phát biểu này là gì?)

• Is this likely true to me? (Phát biểu này có đúng với tôi hay không?)

• Why is this true/not true to me? (Tại sao đúng/tại sao lại không đúng với tôi?)

• Is it easier to agree with this statement or disagree? (Đồng ý với phát biểu này dễ hơn hay không đồng ý?)

Bước 3: Trả lời trực tiếp câu hỏi chứa từ chỉ dẫn dựa trên bước 1 và bước 2

Sau khi đã hoàn thành xong bước 1 và bước 2, thí sinh sẽ trả lời câu hỏi có từ chỉ dẫn dựa trên những thông tin được đúc kết từ bước 1 và bước 2. Câu trả lời này chính là Thesis Statement của thí sinh.

Lưu ý: Ngoài việc trả lời trực tiếp quan điểm của mình,người viết phải nêu ra được luận điểm mình muốn bàn tới trong Thesis Statement, nêu rõ những khía cạnh của vấn đề sẽ tiếp tục được phân tích một cách vừa cụ thể, vừa súc tích và dễ theo dõi.

Ví dụ ứng dụng

Ví dụ 1:

Phân tích đề bài:

Technology is becoming increasingly prevalent in the world today. Given time, technology will completely replace the teacher in the classroom. Do you agree or disagree with this statement? (Công nghệ ngày càng trở nên thịnh hành trên thế giới ngày nay. Trong tương lai, công nghệ sẽ thay thế hoàn toàn giáo viên trong lớp học. Bạn có đồng ý hay không đồng ý với ý kiến này?)

Bước 1: Phân tích đề bài

Nhận xét đề bài trên, thí sinh rút ra được:

• Phạm vi đề bài: đề bài bàn luận về hai vấn đề chính là technology (công nghệ) và cụm từ the teacher in the classroom (giáo viên trong lớp học) ám chỉ chủ đề education (giáo dục). Như vậy thí sinh không được viết về bất kì lĩnh vực nào khác ngoài hai lĩnh vực đã được khoanh vùng ở trên.

• Từ khoá: hai cụm từ increasingly prevalent (ngày càng phổ biến) completely replace (hoàn toàn thay thế) chỉ ra mối liên hệ giữa hai phạm vi được nói đến trong đề bài.

• Từ chỉ dẫn: nhờ vào từ chỉ dẫn agree (đồng ý) hay disagree (không đồng ý), thí sinh xác định được rằng đây là loại Opinion Essay. Thí sinh phải đưa ra ý kiến cá nhân (đồng ý) hay không đồng ý.

Bước 2: Phác thảo dàn ý bài viết

Thí sinh đặt câu hỏi dựa trên ý kiến bài viết đưa tra và lập dàn ý phác thảo như sau:

Vấn đề của đề bài này là: Technology will completely replace the teacher in the classroom.

• What is the meaning of this statement? It means students will learn entirely from computers. (Nó có nghĩa là học sinh sẽ học hoàn toàn trên máy tính.)

• Is this likely true to me? Definitely no. (Chắc chắn là không.)

• Why is this not true to me? Since a robotic instructor will not be able to discipline misbehaving students as well asl understand the personal needs of each student. (Vì một giáo viên robot sẽ không thể kỷ luật những học sinh có hành vi sai trái cũng như thấu hiểu được nhu cầu của từng học sinh.)

• Is it easier to agree with this statement or disagree? (Không đồng ý)

Bước 3: Trả lời trực tiếp câu hỏi chứa từ chỉ dẫn dựa trên bước 1 và bước 2

Câu hỏi chỉ dẫn: Do you agree or disagree with this statement? có thể được trả lời như sau: I disagree that technology will completely replace the teacher in the classroom. (Không đồng ý rằng công nghệ sẽ thay thế hoàn toàn giáo viên trong lớp học.) Kết hợp với phần phân tích ở bước 2, thí sinh A có Thesis Statement hoàn chỉnh là:

I personally disagree that teachers would be replaced completely by modern technology. This is because a robotic instructor would fail to discipline misbehaving students and lack of understanding of their personal needs. (Tôi không đồng ý rằng giáo viên trong lớp học sẽ bị thay thế bởi công nghệ hiện đại. Điều này bởi vì một giáo viên robot sẽ gặp thất bại trong việc kỷ luật học sinh cũng như thiếu hiểu biết về nhu cầu cá nhân của chúng.)

Phần Thesis statement trên gồm 2 câu : 1 câu đưa ra trực tiếp quan điểm/góc nhìn của mình và 1 câu trình bày ngắn gọn các luận điểm sẽ được nhắc đến trong thân bài.

Ví dụ 2:

Phân tích đề bài:

(Một số chuyên gia tin rằng tốt hơn là cho trẻ em bắt đầu học ngoại ngữ ở trường tiểu học hơn là ở trường trung học. Những lợi ích của ý kiến này này có nhiều hơn những bất lợi mà nó mang lại?)

Bước 1: Phân tích đề bài

Nhận xét đề bài trên, các khía cạnh được kết luận như sau:

• Phạm vi đề bài: Dựa vào cụm từ learning a foreign language, thí sinh xác định được rằng phạm vi của đề bài sẽ liên quan đến chủ đề Education (giáo dục), mà cụ thể là giáo dục ngoại ngữ cho trẻ em.

• Từ khóa: primary school rather than at secondary school cho thấy vấn đề sẽ được bàn luận sẽ là độ tuổi nào sẽ là độ tuổi phù hợp để trẻ em học ngoại ngữ.

• Từ chỉ dẫn: advantages (những lợi ích) outweigh (nhiều hơn) disadvantages (những bất lợi) hay không. Từ những từ chỉ dẫn này, thí sinh rút ra được rằng đây là bài luận Advantages and Disadvantages Essay.

Bước 2: Phác thảo dàn ý bài viết

Thí sinh có thể phác thảo bài dựa trên câu trả lời cho các câu hỏi sau:

• What is the meaning of this statement? Children learns a foreign language at a young age is a better method. (Trẻ em học ngoại ngữ khi còn nhỏ là một phương pháp tốt hơn.)

• Are the advantages outweigh the disadvantages? Yes, they are. (Đúng là như vậy)

• Why? The younger they are, the faster they are in acquiring a new language. In addition, learning a second language at a young age will enhance their flexibility. (Trẻ càng nhỏ học ngoại ngữ càng nhanh. Ngoài ra, học ngôn ngữ thứ hai khi còn nhỏ sẽ nâng cao tính linh hoạt của chúng.)

Bước 3: Trả lời trực tiếp câu hỏi chứa từ chỉ dẫn dựa trên bước 1 và bước 2

Câu hỏi chỉ dẫn làDo the advantages of this outweigh the disadvantages? (Những lợi ích của ý kiến này này có nhiều hơn những bất lợi mà nó mang lại?) và có thể được trả lời như sau:, I believe that it is preferable to begin learning a foreign language at primary school rather than at middle school. (Cá nhân tôi tin rằng nên bắt đầu học ngoại ngữ ở bậc tiểu học hơn là bậc trung học cơ sở.)

Kết hợp với phần phân tích ở bước 2, thí sinh có Thesis Statement hoàn chỉnh là: I believe that it is preferable to begin learning a foreign language at primary school rather than at middle school, mainly because the younger they are, the faster they learn and it will also enhance their flexibility with language. (Cá nhân tôi tin rằng nên bắt đầu học ngoại ngữ ở bậc tiểu học hơn là bậc trung học cơ sở, chủ yếu là vì trẻ càng nhỏ học ngoại ngữ càng nhanh và nó cũng làm tăng cường sự linh hoạt của trẻ đối với ngôn ngữ)

Đọc thêm: Tư duy phản biện và ứng dụng trong xây dựng lập luận

Ví dụ 3:

Phân tích đề bài:

(Một số người nghĩ rằng chúng ta nên tập trung quá trình thực hiện một việc để trở nên thành công trong cuộc sống. Tuy nhiên, những người khác tin rằng kết quả của việc đó quan trọng hơn. Thảo luận cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến của bạn.)

Bước 1: Phân tích đề bài

Nhận xét đề bài trên, các khía cạnh được kết luận như sau:

• Phạm vi đề bài: Dựa vào cụm từ focus on processes to be successful in life, thí sinh nhận định được rằng bài viết này sẽ xoay quanh chủ đề Work and life (công việc và cuộc sống) mà cụ thể là successful in life (thành công trong cuộc sống).

• Từ khoá: believe that results are more important cho thấy vấn đề được đặt ra ở đây là tranh luận về processes (quá trình) và results (kết quả) thì khía cạnh nào quan trọng hơn khi đánh giá thành công của một con người.

• Từ chỉ dẫn: discuss (thảo luận) cả hai ý kiến và give opinion (đưa ra ý kiến cá nhân) về tranh cãi trên. Từ những chỉ dẫn này, thí sinh rút ra được bài luận này thuộc dạng Opinion Essay.

Bước 2: Phác thảo dàn ý của bài viết

Thí sinh có thể phác thảo bài dựa trên câu trả lời cho các câu hỏi sau:

• What is the meaning of these statements? There are two contrasting arguments, one believes that success should be judged by the process and the other thinks that the results are more important. (Có hai lập luận tương phản nhau, một bên tin rằng thành công nên được đánh giá bằng quá trình và bên kia cho rằng kết quả quan trọng hơn.)

• Which argument is more likely true to you? The first one. (Quan điểm đầu tiên).

• Why? I believe that successful ones concentrate on what they can potentially achieve on their way to success. (Tôi tin rằng những người thành công tập trung vào những gì họ có thể đạt được trên con đường đi đến thành công.)

Bước 3: Trả lời trực tiếp câu hỏi chứa từ chỉ dẫn dựa trên bước 1 và bước 2

Với câu hỏi chỉ dẫn: Discuss both views and give your opinion., thí sinh có thể trả lời kết hợp với phần phân tích từ bước 1 và bước 2 như sau: In my opinion, I believe that successful ones concentrate on what they can potentially achieve on their way to success like self-acknowledgment, not the final results, and the two contrasting perspectives will be discussed in the essay below. (Theo quan điểm của tôi, tôi tin rằng những người thành công tập trung vào những gì họ có thể đạt được trên con đường thành công như sự thừa nhận bản thân, chứ không phải kết quả cuối cùng, và hai quan điểm tương phản sẽ được thảo luận trong bài luận dưới đây.)

Xem thêm: Logic và cấu trúc bài viết Task 2

Kết luận

Khi viết Thesis statement, bước đầu tiên thí sinh cần làm là xác định phạm vi, từ khóa và từ chỉ dẫn dựa theo đề bài; tiếp đến, thí sinh cần đảm bảo câu Thesis của mình đáp ứng được 3 yêu cầu: súc tích, cụ thể và có tính tranh luận.

Ở bước cuối cùng, thí sinh cần kiểm tra lại ngữ pháp kĩ càng và chuẩn bị cho các phần tiếp theo. Thesis statement tuy chỉ gón gọi trong từ 1 đến 2 câu nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng trọng tâm của một bài luận. Để viết thesis statement phù hợp cho bài IELTS Writing Task 2, thí sinh có thể tham khảo khóa học IELTS Advanced Cam kết đầu ra 6.5 IELTS tại ZIM.

Bùi Hoàng Phương Uyên