Đánh giá tác động môi trường là quá trình phân tích, đánh giá, nhận dạng, dự báo tác động đến môi trường của dự án đầu tư và đưa ra biện pháp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Hoạt động này phải được tiến hành trước khi thực hiện dự án đầu theo Luật Đầu tư. Trong bài viết này, chúng tôi xin giới thiệu một số nội dung chính về vấn đề đánh giá tác động môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 (Có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022).

Ai có nghĩa vụ thực hiện việc đánh giá tác động môi trường?

Theo quy định tại Điều 31, Luật bảo vệ môi trường 2020, đánh giá tác động môi trường do chủ dự án đầu tư tự thực hiện hoặc thông qua đơn vị tư vấn có đủ điều kiện thực hiện.

Đánh giá tác động môi trường phải thực hiện vào thời điểm nào?

Đánh giá tác động môi trường được thực hiện đồng thời với quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc tài liệu tương đương với báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án.

Lưu ý rằng, khoản 8, Điều 3, Nghị định 15/2021/NĐ-CP, Dự án đầu tư xây dựng quy mô lớn sử dụng vốn khác có yêu cầu thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, gồm: dự án đầu tư xây dựng nhóm A theo tiêu chí quy định của pháp luật về đầu tư công; dự án đầu tư xây dựng do Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị có yêu cầu thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Tuy nhiên, hiện tại chưa có bất kỳ hướng dẫn nào về tài liệu tương đương với báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án.

Kết quả ĐTM được thể hiện bằng báo cáo ĐTM.

Tham khảo:

Nội dung chính của báo cáo đánh giá tác động môi trường gồm những nội dung gì?

Theo quy định tại Điều 32, Luật bảo vệ môi trường 2020, thì báo cáo ĐTM phải có những nội dung sau đây:

Xuất xứ của dự án đầu tư, chủ dự án đầu tư, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư; căn cứ pháp lý, kỹ thuật; phương pháp ĐTM và phương pháp khác được sử dụng (nếu có);

Sự phù hợp của dự án đầu tư với Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan;

Đánh giá việc lựa chọn công nghệ, hạng mục công trình và hoạt động của dự án đầu tư có khả năng tác động xấu đến môi trường;

Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, đa dạng sinh học; đánh giá hiện trạng môi trường; nhận dạng các đối tượng bị tác động, yếu tố nhạy cảm về môi trường nơi thực hiện dự án đầu tư; thuyết minh sự phù hợp của địa điểm lựa chọn thực hiện dự án đầu tư;

Nhận dạng, đánh giá, dự báo các tác động môi trường chính, chất thải phát sinh theo các giai đoạn của dự án đầu tư đến môi trường; quy mô, tính chất của chất thải; tác động đến đa dạng sinh học, di sản thiên nhiên, di tích lịch sử văn hóa và yếu tố nhạy cảm khác; tác động do giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư (nếu có); nhận dạng, đánh giá sự cố môi trường có thể xảy ra của dự án đầu tư;

Công trình, biện pháp thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải;

Biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực khác của dự án đầu tư đến môi trường; phương án cải tạo, phục hồi môi trường (nếu có); phương án bồi hoàn đa dạng sinh học (nếu có); phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường;

Chương trình quản lý và giám sát môi trường;

Kết quả tham vấn;

Kết luận, kiến nghị và cam kết của chủ dự án đầu tư.

Mỗi dự án đầu tư lập một báo cáo ĐTM.

Những đối tượng nào phải thực hiện đánh giá tác động môi trường?

Nhóm các dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao, bao gồm:

Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất lớn; dự án thực hiện dịch vụ xử lý chất thải nguy hại; dự án có nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất;

Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường; dự án không thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất lớn nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án sử dụng đất, đất có mặt nước, khu vực biển với quy mô lớn hoặc với quy mô trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án khai thác khoáng sản, tài nguyên nước với quy mô, công suất lớn hoặc với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất quy mô trung bình trở lên nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án có yêu cầu di dân, tái định cư với quy mô lớn.

Nhóm các dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường

Dự án sử dụng đất, đất có mặt nước, khu vực biển với quy mô trung bình hoặc với quy mô nhỏ nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án khai thác khoáng sản, tài nguyên nước với quy mô, công suất trung bình hoặc với quy mô, công suất nhỏ nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất với quy mô nhỏ nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;

Dự án có yêu cầu di dân, tái định cư với quy mô trung bình.

Vai trò và ý nghĩa của việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường

Là công cụ quản lý môi trường có tính chất phòng ngừa.

Giúp chọn phương án tốt để khi thực hiện dự án phát triển ít gây tác động tiêu cực đến môi trường.

Giúp nhà quản lý nâng cao chất lượng của việc đưa ra quyết định.

Là cơ sở để đối chiếu khi có thanh tra môi trường.

Góp phần cho phát triển bền vững.

Khuyến khích quy hoạch tốt hơn.

Tiết kiệm thời gian và tiền trong phát triển lâu dài.

Giúp Nhà nước, các cơ sở và cộng đồng có mối liên hệ chặt chẽ hơn.o cáo đánh giá tác động môi trường.